Khoai sọ mán, đặc sản núi rừng Mộc Châu

Sở dĩ được gọi là khoai sọ mán bởi nó được trồng bởi người Dao, chỉ tại mảnh đất có người Dao sinh sống thì loại củ này mới ngon. Có lẽ vì vậy mà dù bạn có đi nhiều nơi, nhìn thấy và ăn nhiều loại khoai sọ thì mới thấy được khoai sọ mán Mộc Châu là đặc biệt hơn cả.

Về cơ bản, khoai sọ mán có nguồn gốc, hình thù, màu sắc không giống các loại khoai khác. Theo nhiều người thì dù có ra chợ mua khoai giống về trồng cũng chẳng tạo củ; riêng người Dao ở vùng Mộc Châu mới trồng  được, và chỉ người Dao ở Chiềng Sại, Chiềng Chung… trồng mới cho năng suất cao.

Khoai sọ mán không tròn, chỉ nhỏ như khoai bon, không có màu tím như khoai môn. Loại khoai này được liệt vào loại củ dị dạng bởi nó không có hình thù nào cố định để mà gọi tên. Các mầm củ đẻ ra lộn xộn thành những u, những mấu và to dần lên.

Sau khi gọt vỏ khoai sọ mán thì đem rửa sạch, thái miếng bằng bao diêm rồi bỏ vào trong nồi cơm vừa cạn nước hấp sao cho lúc cơm chín thì khoai cũng chín. Chấm miếng khoai nóng hổi với lạc vừng là đã đủ để cảm nhận vị bùi của miếng khoai vàng ruộm.

Một số người thích ăn chiên như khoai tây chiên thì cũng vẫn được. Tuy nhiên, hấp dẫn nhất vẫn là xào qua khoai với mắm, muối, mì chính cho ngấm gia vị rồi hầm cùng xương. Khi khoai chín thì rắc thêm rau thơm: thì là, mùi tàu, hành và thưởng thức. Nhìn bát khoai sọ óng mỡ màu vàng được điểm thêm mấy cọng rau xanh cũng dư sức để thực khách ngây ngất.

Khi đưa miếng khoai vào miệng, người ăn sẽ cảm thấy vị ngọt của nước hầm xương hòa lẫn vị ngọt bùi của khoai. Từ giống khoai cực bở này, người Dao vùng cao Tây Nguyên đã trồng và tạo ra được một món ăn xếp vào hàng đặc sản rất lạ của vùng.